De wekelijkse reeks in de Haarlemmer gedurende 2017 en 2018.
Op veel afgelegen plekken in Haarlem zijn bijzondere bouwwerken te vinden en in de Spaarnestad liggen ook markante objecten verscholen. In de
wekelijkse reeks 'Verscholen Haarlem' zetten we het komende jaar dat soort bouwwerken en objecten in de schijnwerpers.
01. TRANSFORMATORSTATION
Dit huisje is een transformatorstation en staat op de hoek van
de Noorder Schoolsteeg bij de Wijngaartuin (tussen de Jansstraat en de Grote Markt).
Het transformatorstation was vroeger eigendom van het GEB.
Onder de drie schoorstenen stonden drie losse transformatoren.
02. MENNOKAPEL
De Mennokapel was één van de drie kerkgebouwen van de Doopsgezinde Gemeente te Haarlem.
Het gebouw staat aan de Indischestraat in Haarlem-Noord.
Het werd in gebruik genomen in 1939 als bijkerk van de Evangelische Gemeente Zuiderkapel.
De oorspronkelijke naam was Noorderkapel maar nadat de doopsgezinden het in 1954 kochten werd de naam veranderd in Mennokapel, vernoemd naar Menno Simons.
De kapel is in 2016 verkocht aan de Gallenkampstichting.
03. Entree Hotel Haarlem.
Prachtig lijnenspel van trap en gevel.
Deze entree maakt deel uit van het oorspronkelijke
deel van het hotel en is te vinden aan de Toekanweg
in Schalkwijk.
04. Villa Uyt den Bosch
Villa Uyt den Bosch aan de Spanjaardslaan bij de Haarlemmerhout.
De villa werd gebouwd in de jaren 1911-1914 naar ontwerp van
architect H. Hendriks in opdracht van baron van Hardenbroek van Ammerstol.
Het ontwerp is geïnspireerd op het classicisme uit de zeventiende en
vroege achttiende eeuw.
Tussen de jaren 50 en 80 deed de villa dienst als kraamkliniek van de Mariastichting.
Veel Haarlemmers zijn hier geboren.
De villa is momenteel in gebruik als kantoor.
05. Kathedraal
De Oud-Katholieke kerk H.H. Anna en Maria (of kathedraal van het oudkatholieke bisdom Haarlem) is
gebouwd in 1938 naar een ontwerp van H.T. Zwiers. Het gebouw staat aan de Kinderhuissingel en is een rijksmonument.
06. De engelen in het trappenhuis van Teylers Museum.
Verscholen naast de entreehal bevindt zich een imposant trappenhuis met
aan de wanden vier bronzen Engelachtige beelden.
Deze beelden houden ieder een lamp vast. Tot 1970 waren dit gaslampen.
De ontwerper van de beelden is Bart van Hove. Hij ontwierp tevens de
alom bekende beeldengroep die op het dak van Teylersmuseum prijkt.
Teylers Museum is het oudste museum van Nederland.
Sinds 1784 geopend voor het publiek.
07. STUDIEZAAL NOORD-HOLLANDS ARCHIEF Kleine Houtweg
Vrijwel iedere Haarlemmer kent de Janskerk als onderkomen
van het Noord-Hollands Archief.
Minder bekend is wellicht de locatie van het Archief
aan de Kleine Houtweg 18. Net als in de Janskerk bevindt zich hier
een prachtige studiezaal. Deze modern ingerichte zaal is geopend
op dinsdag en donderdag tussen 09:00 - 17:00 en biedt uitzicht op
een prachtige binnentuin.
08. PREEKSTOEL IN DE GROTE- of st. BAVO
De prachtige preekstoel in het schip van de Bavo is samengesteld uit
drie delen. De barokke kuip stamt uit 1679, het renaissancistische
klankbord uit 1584 en de bekroning uit de vijftiende eeuw.
De koperen leuningen tonen een slang met zijn kop naar beneden. Alsof
het kwaad vlucht voor de evangelie.
Aan de zijkanten van de preekstoel hangen psalm- en gezangborden uit 1687.
De Vrienden van de Bavo gaven onlangs een stripboek uit over de
Bavo. Hierin ook uitgebreide informatie over de preekstoel. Het boek is
te verkrijgen in de Bavowinkel.
09. RIETVELDDEUR MET STRIJKPLANK
In 1937 werd door E.J. van Waveren-Resink
de Flatstichting voor Vrouwen door Vrouwen opgericht.
De stichting werd eigenaar van een villa in het Kenaupark.
Men vroeg ontwerper Gerrit Rietveld voor de verbouwing van het pand.
Er moesten 12 éénkamerwoningen voor alleenstaande vrouwen worden gerealiseerd.
Rietveld voorzag de appartementen van allerlei gemakken en
ruimtebesparende voorzieningen.
De deur met strijkplank is hier een uitstekend voorbeeld van.
De strijkplank kon worden neergeklapt.
De deur met strijkplank is nog steeds aanwezig in het pand aan het Kenaupark.
10. SEINWEZEN LOCOMOTIEF
Het Seinwezen is te vinden aan Kinderhuissingel en is industrieel erfgoed uit 1915.
Het ligt naast het spoor in Haarlem.
Het Seinwezenpand was van 1915 – 2000 het voormalig Hoofdgebouw van het Seinwezen der
Hollandsche IJzeren Spoorweg Maatschappij. De voorloper van de Nederlandse Spoorwegen
Seinwezen Beheer heeft het pand in 2011 aangekocht, verbouwd en verduurzaamd om het te behouden.
Het is nu een inspirerende plek om te werken, vergaderen en ontmoeten.
11. ROSEHAGHE
Prachtige van Loghemwoningen in de al even prachtige woonwijk Rosehaghe.
Deze woonwijk ligt tussen de Zijlweg en de Brouwersvaart.
Tot 1918 lag hier landgoed Rosehaghe.
Door enorme woningnood werd besloten hier woningen te bouwen. Johannes van Loghem
werd aangewezen als architect.
In 1921 werden de eerste woningen opgeleverd.
Niet iedereen was te spreken over de, voor die tijd, onconventionele vormgeving.
Bij sommige woningen bevonden de keukens zich aan de straatzijde!
12. WAALSE KERK
De oudste, nog in gebruik zijnde, kerk van Haarlem is de Waalse Kerk.
Het ligt verscholen in het Begijnhof.
Het prachtige kerkgebouw werd gebouwd rond circa 1262.
De kerk is een Rijksmonument. Voor de reformatie was het een katholieke kerk.
Het stadsbestuur van Haarlem wees de voormalige Begijnhofkapel toe aan de Franstalige protestanten
die er vanaf 1590 diensten hielden in hun eigen taal.
Nog steeds zijn de zondagochtenddiensten Franstalig.
Het Begijnhof is tevens de officiële en enige prostitutiebuurt in Haarlem.
Vorig jaar werd bij de Waalse kerk een beeld van Kortjakje (mogelijk een hoertje) onthuld.
13. OLYMPIA
Het gebouw Olympia bevindt zich aan de Kinderhuissingel 6.
Het is een voormalig pakhuis van de Nederlandse Spoorwegen
en is gebouwd in 1895.
Het is een ontwerp van R. van Hasfelt in een eclectische
bouwtrant met Romaans beïnvloede details.
Bij veel oudere Haarlemmers staat het pand bekend als het bananenpakhuis.
Het pand is gerenoveerd en de afzonderlijke ruimtes zijn in gebruik
als bedrijfs- en werkruimtes.
Beeldend kunstenaar Cees Krijnen (Prix de Rome-winnaar) heeft er zijn atelier
gevestigd.
14. TRAPPENHUIS BIJ VAN DUIVENBODEN
Historisch trappenhuis in één van de panden van van Duivenboden.
Van Duivenboden Interieur is de grootste woonwinkel van Haarlem, gevestigd in eeuwenoude herenhuizen
aan de Gedempte Oude Gracht 90-94.
Het verhaal gaat dat schrijver Hildebrand (Nicolaas Beets) in één van de herenhuizen heeft gewerkt aan zijn Camera Obscura.
Wellicht heeft Hildebrand op deze trap gelopen.
Van Duivenboden stelt al jaren kunstenaars in de gelegenheid hun werk in de winkelpanden te tonen.
Zo is het bedrijf naast een woonwinkel één van de fraaiste expositieruimtes in Haarlem.
In het pand is tevens Restaurant Meneer Frans gevestigd.
Pal voor het terrein van de voormalige Ripperdakazerne waar nu
een autoluwe woonwijk is gerealiseerd, staan twee fraaie glazen
kubussen die de entree vormen naar de parkeergarage onder het terrein.
In de nieuwe woonwijk zijn de kazernegebouwen uit de 19e eeuw zoals
het hoofdgebouw, stallen, oude- en nieuwe manege, het fouragegebouw en
de smederij nog terug te vinden.
Alle overige kazernegebouwen zijn gesloopt en vervangen voor nieuwbouw.
Het terrein en de kazerne zijn vernoemd naar Wigbolt Ripperda (1535-1573).
Ripperda maakte aan het begin van de Tachtigjarige Oorlog deel uit van
het leger van Willem van Oranje. Hij werd door de Spaanse bezetter onthoofd
op de Grote Markt.
16. WILHELMINA BOOM
Ter ere van de inhuldiging van de toenmalige koningin Wilhelmina,
stuurde de Doetinchemse IJzer,Koper en Metaalgieterij alle Nederlandse gemeenten
een bericht om de inhuldiging te vieren met het plaatsen van een herinneringsboom.
De gieterij zou hier dan het sierhek voor vervaardigen.
Talloze gemeenten gaven gehoor aan dit verzoek.
De inhuldiging vond plaats op 31 augustus 1898.
In Haarlem staat de herinneringsboom op het Nassauplein, tegenover de voormalige
Kamer van Koophandel.
17. EIGEN HULP Zijlstraat 56 - 58
Deze panden zijn gebouwd in 1913 en werden ontworpen door architect Jacob van den Ban.
De opdrachtgever was coöperatieve winkelvereniging Eigen Hulp. Zij waren al sinds 1878 op dit adres gevestigd.
Het pand is gebouwd in Eclectische trant. In de decoraties zijn invloeden van de Jugendstil te herkennen.
De panden zijn een rijksmonument. Momenteel zijn restaurant To Amuse en B&B hotel Malts in het pand gevestigd.
18. SPAARNEHAL
De Spaarnehal staat aan de Fie Carelsenplein 1. De hal werd gebouwd in 1977 en
is geschikt voor vele sporten zoals zaalvoetbal, zaalhockey, zaalkorfbal,
zaalhandbal, badminton en basketbal. Ook beurzen en evenementen vinden regelmatig in de hal plaats.
Opvallend zijn de artistieke blauwe balken op de buitengevel.
De lichtbuizen in deze balken werken helaas al jaren niet meer.
19. Hofje van Heythuijsen
In tegenstelling tot de meeste hofjes ligt dit hofje buiten de vroegere stadsmuren.
Het werd in 1650 gesticht door Willem van Heythuijsen.
Van Heythuijsen was een vermogend textielkoopman en genoot veel aanzien in de stad.
Hij is zelfs twee maal geportretteerd door Frans Hals.
Na zijn overlijden werd het hofje gebouwd op een stuk grond dat hij bezat aan de Haarlemmerhout.
Sinds 2003 bestaat het hofje uit 9 woningen. Deze worden bewoond door zowel mannen als vrouwen.
20. Cinema Palace Esprit
In het pand aan de Grote Houtstraat waar thans modegigant Esprit is gevestigd zat tot 2011
Haarlems mooiste bioscoop: Cinema Palace. De bioscoop werd geopend op 5 januari 1915.
Binnen in de winkel zijn nog steeds enkele details van de bioscoop terug te vinden. O.a. de trappen
naar het balcon en de filmprojectorvensters. Ga maar eens kijken.
Het Ampzing Genootschap schreef in 2011 een afscheidslied voor de Cinema Palace.
Henk Tijbosch maakte er en clip bij. Tijdens de allerlaatste voorstellingsavond werd de clip in de bioscoop vertoond.
Het lied is getiteld: Deze Droom. Muziek: Eric J. Coolen Tekst: Bies van Ede
YouTube-inhoud wordt niet getoond op grond van je cookie-instellingen. Klik op de functionele cookies in de cookie banner om akkoord te gaan met het laden en tonen van de inhoud van YouTube.
21. PORTIERSHUISJE
Portiershuisje van/op het voormalig GEB-terrein aan de Harmenjansweg (Noorder BuitenSpaarne).
Het negentiende-eeuwse GEB/industrieterrein aan het Noorder Buitenspaarne is een mooi voorbeeld
van herbestemd industrieel erfgoed. De meeste gebouwen op het terrein zijn behouden en hebben een
nieuwe functie gekregen: restaurant, bedrijven, feestzalen, poppodia enz.
Het portiershuisje wacht nog op een nieuwe functie.
22. FONTEINKERK/FRANS HALSBIOSCOOP
Voormalig Frans Hals bioscoop aan de Schoterweg/Frans Hals plein.
De bioscoop was een ontwerp van architect Joh. Strybos en
werd door aannemersbedrijf Boele & Van Eesteren gerealiseerd.
De Frans Hals bioscoop opende in 1935 de deuren.
In 1984 werd het theater gesloten.
Het werd het gebouw verkocht en verbouwd tot Fonteinkerk.
23. Station Rijksstraatweg.
Het voormalig spoorwegstation langs de spoorlijn Aalsmeer/Haarlem.
Het station is in 1911 gebouwd en werd in 1912 feestelijk geopend.
Tot 1935 is het als station in gebruik geweest.
Door de afgelegen ligging kwamen er nooit veel reizigers in het station.
In 1935 waren dat gemiddeld 20 reizigers per dag.
Het prachtige gebouw is thans in gebruik als woning.
24. Imkerstand Schoteroog - De Sun-hive (Weissenseifener) Hangkorf.
Om de beginnende imker een startplek te geven waar zij onder begeleiding van een ervaren imker bijen kunnen gaan houden is imkervereniging Haarlem en omgeving op
zoek gegaan naar een plek waar dit mogelijk zou zijn.
In samenwerking met Ruud Meijer (Parkmanagement Waarderpolder, Gemeente Haarlem) is er gekeken naar de paddenstrook in de Noordkop van de Waarderpolder. Deze strook
was destijds ingericht ter bescherming van de rugstreeppad.
In samenwerking met Spaarnelanden, gemeente Haarlem en de imker vereniging Haarlem is het gebied opgeknapt en is het ruwe
terreinen weer geschikt gemaakt voor padden (en daarmee ook bijen en vele andere dieren).
Er staan op dit moment 4 soorten bijenkasten. Simplex, Top-bar hive, Sunhive en de meest gebruikte kast in Nederland de Spaarkast
Op de tekening de Weissenseifener hangkorf, ontworpen door imker, kunstenaar, architect Günther Mancke. Dit is wellicht een van de mooiste en indrukwekkendste bijenbehuizingen die we in
Nederland kennen en hangt op ca 3 meter in de lucht op imkerstand Schoteroog in de Waarderpolder.
25. FORT BENOORDEN
Fort benoorden is één van de 45 forten dat deel uitmaakt van de Stelling van Amsterdam.
Het ligt ten noorden van Spaarndam-Westen en werd aangelegd tussen 1885 en 1901.
De Stelling van Amsterdam is 135 kilometer lang en is aangelegd als verdedigingslinie, aangelegd van 1880 tot 1920.
Sinds 1996 staat de Stelling van Amsterdam op de werelderfgoedlijst.
Fort benoorden Spaarndam is een paar keer per jaar geopend voor publiek,
meestal tijdens de Stellingmaand in september.
26. DE GREINER
De Greiner ligt verscholen in een hoek van het Rozenprieel.
In 1903 door Hamersfeld en Roog gebouwd als Huishoud- en Industrieschool.
Het huidige uiterlijk van het gebouw is grotendeels te danken aan de
fraaie restauratie en uitbreiding door architect Dick Greiner in 1935.
Een combinatie van zakelijk expressionisme en Amsterdamse school.
Sinds 1995 is de Greiner het onderkomen van kustenaars en kleine ondernemers.
In 1999 werd het gebouw een rijksmonument.
27. LOU BANDY
Hotel Liond'Or aan de Kruisweg is bij vrijwel iedere Haarlemmer bekend.
Wat minder bekend is dat het hotel in de jaren 50 korte tijd eigendom was
van Lou Bandy (1890-1959).
Bandy was in die tijd een beroemd zanger en conferencier.
Zijn beroemdste liedjes zijn nog steeds bekend. Een paar titels: Zoek De Zon Op, Schep Vreugde In Het Leven,
Louise Zit Niet Op Je Nagels Te Bijten en Wie Heeft Er Suiker In De Erwtensoep Gedaan.
28. KONINGKERK
De Koningkerk is te vinden aan de Kloppersingel.
Op 23 maart 2003 brandde de oorspronkelijke Koningkerk af.
Drie brandweerlieden en en omstander kwamen daarbij om het leven.
Op de plaats van de oude kerk is een nieuwe kerk gebouwd met
een ander uiterlijk. Het ontwerp is van architect John Bieze.
In 2007 werd de nieuwe Koningkerk geopend.
29. De Doelen
Het Doelengebouw is één van de fraaie gebouwen van de stadsbibliotheek.
Vanaf 1563 was de Haarlemse Schutterij gevestigd in dit gebouw.
De Schutterij verdedigde de stad tegen aanvallen van buitenaf.
Wigbolt Ripperda, commandant van Haarlem tijdens
het beleg van 1572, was hier vaak aanwezig.
Tegenwoordig wordt de Doelenzaal gebruikt voor
bijeenkomsten en evenementen.
30. DE KROKETKERK
Van 1885 t/m 1983 stond er aan het Spaarne een Neogotische kerk(naast de huidige Verfrollerbrug).
Deze Spaarnekerk was een ontwerp van Evert Margry. Zij was een leerling van Pierre Cuypers.
In 1983 werd de kerk gesloopt om plaats te maken voor een appartementencomplex.
Het parochiehuis naast de kerk bleef gespaard en de kerktoren werd herplaatst op een
winkelpand van Cosmokappers en snackbar Febo in winkelcentrum Schalkwijk.
31. VELSERDEO
Op het terrein van Aannemingsbedrijf Holleman & Zonen Santpoort te Velserbroek staat een eenzame dakruiter.
Het is afkomstig van de kapel van het voormalige ziekenhuis St. Joannes de Deo in de Kleverparkbuurt teHaarlem.
Wegens bouwvalligheid is het torentje in 1997 daar verwijderd.
Op het geroneveerde kapelgebouw prijkt inmiddels een modern stalen torentje.
32. GEVELSTEEN SCHOUWBURG
De Stadsschouwburg aan het Wilsonplein werd 30 september 1918 geopend
met een toneelstuk van Frederik van Eeden: De Heks van Haarlem.
De schouwburg is een ontwerp van J. A. G. van der Steur (1865-1945).
Kunstenaar Leon Senf (1860-1940) ontwierp de meeste ornamenten op het gebouw.
Bovenin de gevel prijkt zijn prachtige maskerornament gemaakt van keramiek.
33. TUINWIJK-ZUID
Tuinwijk-Zuid in Haarlem is een prachtig wooncomplex uit 1920.
De architect was Johannes Bernardus van LOGHEM (1881 - 1940).
Hij ontwierp dit complex bedoeld voor arbeidersgezinnen.
Van Loghem was een van de vernieuwers in de Nederlandse architectuur.
Als overtuigd socialist was hij een voorvechter van het Nieuwe Bouwen.
Tuinwijk-Zuid is een rijksmonument.
34. ORGEL
Het eerste Bavo-orgel
In 1466 bouwde Peter Gerritsz een orgel voor de Grote- of Sint Bavokerk.
Het Gerritsz-orgel werd in 1633 door Hagerbeer omgebouwd.
In 1738 toen het huidige Müller-orgel in gebruik werd genomen werd
het Gerritsz-orgel gesloopt.
Onderaan het Gerritsz-orgel heeft tijden een gebeeldhouwde kop van
Alva gehangen. De organist kon met een mechanisme de mond van Alva
openen en zijn tong uit laten steken.
35. Badhokjesdeuren Houtvaart
In 2004 zijn de deuren van de kleedhokjes in zwembad de Houtvaart (1927) hersteld
in de originele staat en kleurstelling.
Wist u dat de deuren van de dameshokjes aanvankelijk hoger/langer waren?
Hierdoor konden de dames niet begluurd worden tijdens het omkleden.
Bij de heren mocht dat blijkbaar wel.
36. REMONSTRANTSE KERK
Niet veel Haarlemmers weten
dat er in de Wilhelminastraat een kerk staat.
Deze Remonstrantse kerk is ontworpen door de architect A. van der Steur Jr.
Het is gebouwd in de jaren 1886-1887 en is een rijksmonument.
De Remonstrantse gemeente in Haarlem kiest ervoor om,
naast de reguliere kerkdienst op zondag,
een goed programma van activiteiten te bieden waarin
de samenhang tussen christelijke spiritualiteit, filosofie
en de cultuur om ons heen tot uiting komt.
37. STEMPELS
In de panden waar sinds 2005 hotel/restaurant Stempels is gevestigd
zat vroeger drukkerij en lettergieterij Koninklijke Joh. Enschedé.
Van 1703 tot 1992 was het bedrijf daar actief.
Enschedé is het meest bekend door het drukken van de
Oprechte Haerlemsche Courant, bankbiljetten en postzegels.
Behalve drukwerk vervaardigde Enschedé matrijzen en
stempels.
38. VOLKSBADHUIS
Het "Tweede Volksbadhuis" op het Leidseplein in de Leidsebuurt
werd in 1903 gebouwd naar een ontwerp van S. Roog.
Het Badhuis is inmiddels een Rijksmonument en sinds 2012 doet het gebouw
dienst als een gezellige ontmoetingsplek voor buurtbewoners.
Tevens worden er activiteiten zoals optredens en bijeenkomsten georganiseerd.
39. POORT HEUSSENSTRAAT
Het stedebouwkundig ontwerp van de Heussensstraat is van Dumont. Er zijn daar TWEE vrijwel identieke poorten, met de volgende bijzonderheid: de molen staat bij beide precies in de
hartlijn. Om dit te bereiken moest hij de gevelwand 'geweld' aandoen; de straat is dus niet symnetrisch van opzet, maar dat valt bijna niet op.
Hij heeft de groenstrook ijsbaan-sportvelden-weiland-schooltuintjes-stadskweektuin-begraafplaats bewust in stand gehouden. Omdat er met betrekking tot de
molen geen windbelemmering mocht optreden moesten de sportvelden en het weiland onbebouwd blijven; de de heersende windrichting varieert namekijk van zuid tot zuidwest.
Ook nadat de molen zijn functie van gemaal had verloren, bleef het desbetreffende servituut bestaan.
TEKST: GERT FAKEN
40. HUIS TER KLEEF
In de Stadskweektuin ligt onder een grote berg zand de ruïne van Huis Ter Kleef verscholen.
Huis ter Kleef werd in 1250 gebouwd en heette toen Huis te Schoten.
In 1572 en 1573 was dit het hoofdkwartier van de Spanjaarden tijdens het Beleg van Haarlem.
In 1573 werd het huis door Don Frederik opgeblazen.
Het huis is nooit herbouwd.
41. SNEEUWBAL
In de eerste VerscholenHaarlem van 2018 gaan we een paar meter over de stadsgrens heen.
Jarenlang was de Sneeuwbal aan de Herenweg 111 een toonaangevend poppodium in de regio.
Veel Haarlemse bandjes traden hier op en veel Haarlemmers bezochten er in de jaren 80
optredens van o.a. De Dijk, Herman Brood, Lois Lane, Bodine, Toontje Lager, Vandenberg,
New Adventures, Gruppo Sportivo, Het Goede Doel en Time Bandits.
Nadat het Haarlemse Patronaat haar deuren opende nam de populariteit van de Sneeuwbal af.
Uiteindelijk werd het pand in 1998 gesloopt om plaats te maken voor nieuwbouw.
42. REMBRANDT BIOSCOOP
Achter Grote Markt nr. 15 ligt een rijk verleden verscholen.
Van 1908 t/m 1927 bevond zich hier Theater de Kroon.
Rond 1930 werd dit door Brinkmann overgenomen en kreeg toen de naam Rembrandt theater.
In de jaren erna werd het theater de Rembrandt bioscoop. Duizenden Haarlemmers gingen hier naar de film.
In 1978 werd de bioscoop gesloopt.
De neon gevelletters zijn door een oplettende Haarlemmer gered van de sloop en zijn nog steeds in zijn bezit.
43. DRIJFRIEMENFABRIEK
In 1801 werd er tussen het Spaarne en de spoorlijn door Adriaan Drost een leerlooierij opgericht.
Door de toenemende industrialisatie ging men rond 1900 over tot fabricage
van drijfriemen. Sinds 2001 is het pand in gebruik als oefenruimte, een fietsenmaker en een restaurant.
